DEN HAAG - “Buitensporig en bijzonder gevaarzettend”, zo noemt de officier van justitie vandaag het openlijke geweld dat plaatsvond op 17 februari bij Zalencentrum Opera. “Uitsluitend door geluk zijn er niet meer gewonden of wellicht doden gevallen.” Voor de rechtbank in Den Haag staan vandaag tien relschoppers terecht die verdacht worden van onder meer openlijke geweldpleging. Het OM eiste gevangenisstraffen tussen 6 en 12 maanden, waarvan twee maanden voorwaardelijk.

Op 17 februari 2024 ging het helemaal mis bij Zalencentrum Opera in Den Haag. In het centrum vond een besloten bijeenkomst plaats die was georganiseerd door de Federatie Eritrese Gemeenschappen in Nederland. Een grote groep tegenstanders van het totalitaire regime in Eritrea wilde niet dat deze bijeenkomst zou plaatsvinden en trok naar de Fruitweg in Den Haag.

Met man en macht

“Meer dan drie uur lang moest de politie met man en macht het zalencentrum beschermen tegen een gewelddadige groep tegenstanders die het zalencentrum wilde binnendringen”, aldus de officier van justitie. “De geweldplegers waren bewapend met stokken en andere slag- en steekwapens, er werd massaal met stenen en stukken stoeptegels naar de politie gegooid, fietsen en straatmeubilair werden op straat gegooid om de politie te hinderen, politieauto’s en auto’s van buurtbewoners werden vernield, in brand gestoken of de weg op geduwd en een touringcar werd in brand gestoken.”

Meerdere agenten raakten bij de ongeregeldheden gewond. Twee journalisten werden bedreigd en door stenen geraakt en een brandweerman die probeerde te voorkomen dat het vuur oversloeg, kreeg een steen naar zijn hoofd gegooid. “In de kern draait deze zaak daar om. Je blijft van hulpverleners en journalisten af. Je laat ze hun werk doen.”

Opruiing

Van de tien verdachten die vandaag op zitting staan, worden er negen verdacht van openlijke geweldpleging. Een verdachte, van die negen, staat samen met de 10

e

verdachte ook terecht voor opruiing voorafgaand aan de rellen. Het OM wijst naar een online video waarin opgeroepen werd geweld te gebruiken rond de bijeenkomst in het zalencentrum. Volgens de officier moeten deze uitlatingen worden gezien en geplaatst in de context van spanningen die er zijn in de Eritrese gemeenschap. De afgelopen jaren hebben er meerdere gewelddadige incidenten plaatsgevonden bij Eritrese bijeenkomsten. Binnen de context van de spanningen in de Eritrese gemeenschap waren de opruiingen van de twee verdachten als olie op het vuur.

Voorbedachte rade

De locatie van de bijeenkomst was geheim gehouden. Zelfs voor de buschauffeurs die de bezoekers vanuit verschillende plekken in het land naar de bijeenkomst zouden brengen, was het vooraf niet bekend waar ze de bezoekers naartoe moesten brengen. Toch lukte het de relschoppers om de locatie te achterhalen door een van de bussen te volgen.

“Koste wat kost wilden zij dat de bijeenkomst in het zalencentrum niet door zou gaan. Toen ze erachter kwamen dat die bijeenkomst wel doorging en de politie niet hun kant koos, richtten zij zich met geweld tegen de politie en de bezoekers van de bijeenkomst. Dat was vooraf al ingecalculeerd, getuige bijvoorbeeld de stokken en andere slag- en steekwapens waarmee de relschoppers waren bewapend.”

Volgens het OM is er in deze zaak dan ook sprake van openlijke geweldpleging met voorbedachten rade en kunnen alle geweldshandelingen, ook al heeft een verdachte niet zelf bijgedragen aan één of meerdere van die handelingen, alle verdachten worden aangerekend.

Schadevergoeding

Tientallen politieambtenaren deden aangifte na de rellen net als twee journalisten en een brandweerman. Daarnaast hebben tientallen mensen schade geleden, als gevolg van de brandstichtingen en de vernielingen die de relschoppers hebben aangericht. In totaal werd er voor iets meer dan 775.000 euro aan schadevergoeding gevorderd.

Het OM vindt dat alle verdachten die worden veroordeeld tot openlijke geweldpleging hoofdelijk aansprakelijk zijn voor het betalen van schadevergoeding. Dat betekent dat zij allemaal een verplichting hebben tot vergoeding van dezelfde schade, totdat dat bedrag in zijn geheel is vergoed. Het maakt daarbij niet uit wie welk bedrag betaalt, als het gehele bedrag maar wordt vergoed. Als het aan het OM ligt zal de schadevergoeding ook actief worden geïnd bij alle verdachten.

Eis

Volgens het OM is gezien “de heftigheid, de intensiteit, de duur en de gevaarzetting van de geweldplegingen” een gevangenisstraf op zijn plek. Het OM eist tegen de verdachten die terecht staan voor openlijke geweldpleging maar zelf geen of zeer geringe gewelddadige handelingen hebben verricht, maar wel hebben deelgenenomen aan openlijke geweld een gevangenisstraf voor de duur van zes maanden, waarvan twee maanden voorwaardelijk.

De verdachten die wel zelf geweldshandelingen hebben verricht, bijvoorbeeld door het gooien van een steen of een ander voorwerp horen een gevangenisstraf van acht maanden, waarvan twee maanden voorwaardelijk tegen zich eisen.

Tegen de verdachte die alleen terechtstaat voor opruiing eist het OM een gevangenisstraf van zes maanden, waarvan twee maanden voorwaardelijk met een meldplicht bij de reclassering.

De verdachte die bij de geweldshandelingen een leidende of opruiende rol heeft gehad hoort een gevangenisstraf van tien maanden, waarvan twee maanden voorwaardelijk tegen zich eisen.

De verdachte die terechtstaat voor zowel opruiing als openlijke geweldpleging hoort twaalf maanden, waarvan twee maanden voorwaardelijk tegen zich eisen.