‘Vorige week brachten we het onderzoek naar buiten naar cryptocommunicatie-provider Encrochat. In dit onderzoek las de politie langere tijd live mee met chatberichten die criminelen elkaar stuurden. Dat leverde een schat aan informatie op’, aldus Jannine van den Berg, politiechef Landelijke Eenheid. ‘We kondigden toen al aan dat er nog meer aan zat te komen. De vondst van deze onderwereldgevangenis is hier een voorbeeld van.’
Onderzoek onderwereldgevangenis in hoofdlijnen
In april van dit jaar startte de Dienst Landelijke Recherche van de Landelijke Eenheid een onderzoek naar een 40-jarige man uit Den Haag die verdacht werd van betrokkenheid bij drugshandel en het voorbereiden van een liquidatie. ‘Hij leidde een bestaan onder de radar, maar uit ons financieel onderzoek bleek dat hij vermoedelijk een loods in Wouwse Plantage in gebruik had’ vervolgt Van den Berg. ‘Toen we onze aandacht op die loods richtten, kregen we via onderzoek 26Lemont inzage in belangrijke chatcontacten van de verdachte via een telefoon van Encrochat.’
“Behandelkamer”
In de berichten werden foto’s verstuurd van een loods en een zeecontainer waarin een tandartsstoel stond, met riemen aan de armleuningen en voetensteun. Er werd gesproken over ontvoeren en martelen: “als ik hem op de stoel heb gaat er meer komen”, “maar die hond is spoorloos”. De loods werd aangeduid als “ebi” (dat is de Extra Beveiligde Inrichting in Vught) en “behandelkamer”. De aanstaande ontvoeringen leken met grote precisie te worden voorbereid: er waren meerdere “teams” en een “OT” (observatieteam), en er werden wapens, politiekleding, busjes, stopborden en kogelwerende vesten geregeld.
Loodsen
De politie nam de loods in Wouwse Plantage direct onder observatie. Vanaf medio april zagen we enkele mannen bijna dagelijks aan de zeecontainers klussen. Eén van hen, een 44-jarige man uit Nieuwegein, had ook ontmoetingen met de hoofdverdachte uit Den Haag en diens 43-jarige handlanger uit Rotterdam. De combinatie van onderschepte Encrochat-berichten en observaties van de ontmoetingen van de verdachten, leidde tot hun identificatie.
Uit de berichten bleek ook dat de groep een tweede loods, pal naast de A16 in Rotterdam, in gebruik had. Deze tweede loods leek dienst te moeten gaan doen als uitvalsbasis van het criminele arrestatieteam inclusief snelle auto’s, wapens en kogelwerende vesten. Verschillende verdachten werden bij beide loodsen gezien.
Ingegrepen
Uit de chatberichten leidde de politie af wie beoogde slachtoffers waren. Zij werden gewaarschuwd en doken onder. Daardoor, en dankzij permanent cameratoezicht in en nabij de loods, voorkwam de politie voorbereide ontvoeringen, gijzelingen en andere ernstige geweldsmisdrijven. Toen de cellen nagenoeg klaar leken, werd besloten in te grijpen. Op 22 juni doorzocht de politie dertien locaties en hield de verdachten aan.
Martelwerktuigen
De ruimten in de containers waren afgetimmerd met geluidsisolerende platen en warmte-isolerende folie. In elk van de cellen waren aan het plafond en op de vloer handboeien aangebracht. Verder stond er alleen een chemisch toilet. In de hoek was een camera aangebracht, om op afstand zicht te houden op de situatie in elke cel.
In één van de zeecontainers lagen meerdere sets politiekleding, kogelvrije vesten en zwaailichten. In een andere zeecontainer stonden tassen met voorwerpen die vermoedelijk bestemd waren om slachtoffers mee te martelen of in elk geval onder druk te zetten. De politie vond onder meer een snoeischaar, een takkenschaar, een takkenzaag, scalpels, tangen, handboeien, vingerboeien, tape, bivakmutsen en zwarte katoenen zakken die over het hoofd getrokken kunnen worden. Ook werd bij de doorzoeking van een woning in Rotterdam 24 kilo MDMA aangetroffen.
In de loods in Wouwse Plantage stonden ook drie gestolen bestelbusjes en twee snelle BMW’s. In een naastgelegen ruimte was een zit- en slaapgelegenheid ingericht, vermoedelijk voor bewakers. In de loods in Rotterdam vonden we zeven handvuurwapens en een automatisch aanvalsgeweer, een Chinese variant op de Kalasjnikov AK-47. In totaal werden bij de verdachten 25 wapens aangetroffen.
Gevangenhouding
De zes mannen zijn door de rechter-commissaris in bewaring gesteld op verdenking van voorbereiding van ontvoering, gijzeling, zware mishandeling en afpersing en deelname aan een criminele organisatie. Twee verdachten zijn tevens in bewaring gesteld voor wapenbezit. De raadkamer van de rechtbank in Amsterdam heeft maandag hun gevangenhouding voor 90 dagen bevolen.
Samenwerking
Dit onderzoek werd uitgevoerd door de Landelijke Eenheid van de politie, in het bijzonder door de Dienst Landelijke Recherche. De experts van de Landelijke Eenheid werkten nauw samen met onder meer de regionale eenheden, gemeenten en buitenlandse partners. De leiding van het onderzoek is in handen van het Landelijke Parket van het Openbaar Ministerie.