DEN HAAG - De politie heeft vorig jaar meer productie- en opslaglocaties van synthetische drugs ontdekt dan in 2018. Het aantal dumpingen nam sterk af. Dat blijkt uit het Landelijk Overzicht Synthetische Drugs 2019 van de European Reporting on Illicit Synthetic Substance Production (ERISSP).


Het aantal ontdekte drugslaboratoria steeg licht: van 82 in 2018 tot 90 vorig jaar. Het aantal opslaglocaties nam toe van 79 tot 85. De meeste opslag- en productielocaties werden ontdekt in de zuidelijke provincies en het oosten van het land.

Crystal meth
Opvallend was de (verdere) toename van het aantal productielocaties voor crystal meth. In 2019 waren dat er negen, tegen zeven een jaar eerder. 'Tot enkele jaren terug werden methlabs niet of nauwelijks aangetroffen in ons land', zegt Max Daniel, portefeuillehouder drugs binnen het korps. 'Omdat de verkoopprijs van crystal meth aanzienlijk hoger ligt dan die van xtc of amfetamine, zijn de te behalen winsten groot. Mogelijk is dat voor Nederlandse drugsproducenten om over te stappen op crystal meth.'

Dumpingen
Het aantal drugsdumpingen vertoonde vorig jaar een opvallende daling. Werden in 2018 292 dumpingen aangetroffen, vorig jaar waren dat er honderd minder: 191. 'Mede door de toename van het aantal labs en opslaglocaties hebben we niet de indruk dat er minder drugs worden geproduceerd,” aldus Daniel. 'Mogelijk wordt vaker drugsafval wordt geloosd in het bodem- en oppervlaktewater.'

Ook wordt er meer opslag van afval gezien op productielocaties en worden er per dumping grotere hoeveelheden gedumpt, waardoor de aantallen afnemen.

Machtspositie
Criminelen die synthetische drugs produceren of verhandelen verdienen daarmee veel geld. Met dit geld, maar ook met geweld en intimidatie proberen zij hun machtspositie te verstevigen. Ze kopen zich in de bovenwereld in en investeren drugswinsten in hun omgeving. Maar ze deinzen er ook niet voor terug om burgemeesters en officieren van justitie te bedreigen en te infiltreren in het lokale bestuur. Mede daarom geeft de politie in toenemende mate prioriteit aan de aanpak van (synthetische) drugscriminaliteit.

Gezamenlijke aanpak
Behalve op productie- en opslaglocaties richt de politie zich op opdrachtgevers, cruciale facilitators en geldstromen. Ook investeert de politie in expertise en haar informatiepositie op het gebied van synthetische drugs. Bij de politie werken meerdere teams aan het bestrijden van de productie en handel in synthetische drugs. Daniel: 'Het zogenoemde multidisciplinaire interventieteam (MIT) moet in de nabije toekomst met een andere, vernieuwende aanpak het totale effect van onze inspanningen vergroten.'

Om de effectiviteit van de aanpak te vergroten, trekt de politie nauw op met andere overheidspartners. 'Op lange termijn werkt alleen zo’n gezamenlijke aanpak', zegt Daniel.'Om criminele organisaties duurzaam te ontwrichten, moeten we als één overheid optrekken en criminelen van alle kanten aanpakken, via strafrecht, bestuursrecht en fiscaal recht.'

Internationale samenwerking
Ook internationale samenwerking is van groot belang, zeker met het oog op de grote rol die Nederland speelt in de mondiale productie van en handel in synthetische drugs. In november vorig jaar leidde een samenwerkingsverband met de Australische politie tot het beëindigen van een intercontinentale drugsroute. De politie hield acht verdachten aan en trof meer dan 43.000 liter aan chemicaliën aan, evenals 150 kilo MDMA, een kilo methamfetamine, drie kilo cocaïne en twee vuurwapens. In het onderzoek werd eerder al 700 kilo MDMA in beslag genomen.

Weerbaarheid
Omdat alleen repressie onvoldoende effect sorteert, pleit de politie ook voor het vergroten van de maatschappelijke weerbaarheid. Daniel: 'Dat is zeker niet alleen een taak van de politie, maar preventie is wel essentieel. We moeten voorkomen dat bijvoorbeeld boeren ingaan op het aanbod van criminelen om een loods of schuur te verhuren. Of denk aan het voorkomen van nieuwe aanwas van criminele groeperingen.'