Politienetwerk Roze in Blauw viert jubileum

Het is 25 jaar geleden dat het politienetwerk Roze in Blauw werd opgezet. Johan, gepensioneerd politieman en politievrijwilliger, was destijds bij de oprichting. Yanitsa, jeugdrechercheur, is van de nieuwe generatie betrokken politiemensen en sloot zich vijf jaar geleden aan. Hoewel er in een kwart eeuw veel is veranderd, blijft volgens hen één ding gelijk: de noodzaak van Roze in Blauw. Dit zijn ook de woorden van plaatsvervangend korpschef Liesbeth Huyzer over het bijzondere jubileum. En de vraag: is het wel iets om te vieren?

De kast
In het voorjaar van 1998 startte onder aanvoering van het toenmalige korps Haaglanden samen met de Nederlandse Politiebond een initiatief om meer aandacht te vragen voor homo-emancipatie. Johan vertelt: ‘We maakten een houten kast, een verwijzing naar uit de kast komen met voor elk regiokorps een eigen lade. De kast zou het land doorgaan, langs alle 26 regio’s. Zodat zij in hun laadje de beleidstukken of plannen voor homo-emancipatie konden stoppen.’
Maar niet alle korpsen werden aangedaan, vertelt Johan. ‘Sommige zeiden: Er werken hier geen homoseksuele agenten. Wij kennen dat probleem niet.’ Reden temeer om van Roze in Blauw werk te maken. Een gek idee, vindt Johan, dat dit slechts 25 jaar geleden is. ‘En het een “probleem” noemen’, zegt hij, ‘dat is ook niet juist. Het is geen probleem, maar iets om rekening mee te houden.’

Ontwikkeling
In de loop der jaren ontwikkelde het netwerk zich tot een landelijk samenwerkingsverband. Elke politie-eenheid heeft nu een team van agenten die het aanspreekpunt zijn voor lesbiennes, homo’s, biseksuelen en trans-, intersekse- en queerpersonen (LHBTIQ+), binnen én buiten de politie. Met onder meer als doel om voor deze mensen de drempel te verlagen om melding of aangifte te doen bij de politie. Daarnaast zijn de politiemensen van Roze in Blauw een vraagbaak voor hun collega’s en denken ze mee in onderzoeken met een LHBTIQ+ kenmerk.

Nog altijd melden zich politiemedewerkers om aan te sluiten bij de specialisten van Roze in Blauw. Zo ook Yanitsa. Vijf jaar geleden solliciteerde ze bij de politie én meldde ze zich bij het netwerk. ‘Ik was op het hoofdbureau in Den Haag voor mijn sollicitatiegesprek en zag bij de balie de poster van Roze in Blauw hangen. Daar was ik zo van onder de indruk. Ik ben in Bulgarije geboren. Daar is de politie niet zo open.’

Omkijken naar elkaar
Op de vraag of Roze in Blauw nog nodig is, klinkt van beiden een volmondig ja. ‘Natuurlijk is het nog nodig’, legt Yanitsa uit. Kun je zijn wie je bent, daar draait het volgens haar om. ‘Ik las laatst in een onderzoek dat het percentage zelfdoding bij LHBTIQ+ mensen die niet uit de kast komen hoger is dan bij de mensen die dat wel doen. Dit laat maar zien hoe belangrijk het is dat je jezelf mag zijn. Dat je je vrij en geaccepteerd voelt. Daarom ben ik ook bij de politie gegaan, om me in te zetten voor deze kwetsbare groepen, om maatschappelijk betrokken te zijn.’

Het liefst zou ze zich meer willen richten op preventie. Om bijvoorbeeld voorlichting te geven op scholen. Maar ook binnen de politie moeten we het gesprek blijven voeren, stelt Yanitsa. ‘Dat je leert breder te kijken, niet meteen te oordelen en wat vaker buiten je comfortzone gaat.’

‘Belangrijk vakmanschap’
Belangrijk werk, vindt ook plaatsvervangend korpschef Liesbeth Huyzer. ‘Je ziet een ontwikkeling in de samenleving van afnemend begrip voor de LHBTIQ+ gemeenschap. De toenemende agressie die zich met name richt tegen transgender personen. Bij de start van Roze in Blauw was transgender, genderneutraal of non-binair nog geen issue. Dat is het nu wel. De aanwezigheid van het Roze in Blauw-vakmanschap is harder nodig dan ooit.’ Ook binnen de politieorganisatie, stelt Huyzer. ‘Als ik kijk naar hoe we intern omgingen met diversiteit, dan denk ik dat we best vooropliepen. Je kunt je afvragen: is dat nog steeds zo?’

Sterker nog, volgens Liesbeth Huyzer staat inclusiviteit onder druk, buiten en binnen de politie. 'Want inclusief willen zijn voor de een, heeft als gevaar dat je niet meer inclusief bent voor de ander. Ook in die discussie hebben we de politiemensen van Roze in Blauw hard nodig. Dus of er iets te vieren is? Tijd voor een feest zou ik het niet willen noemen, het is vooral een tijd voor extra aandacht.’