LEIDEN - Een samengesteld team van rechercheurs uit district Leiden-Bollenstreek zet zich sinds oktober 2024 in om aangiftes van bankhelpdeskfraude te onderzoeken en verdachten op te sporen. In totaal zijn tot nu toe ongeveer 30 zaken in onderzoek en leidde dat in vijf zaken al tot de aanhouding van een verdachte. “Maar er komen er zeker nog meer’, aldus de coördinator van het onderzoek.


Bankhelpdeskfraude is een vorm van oplichting waarbij slachtoffers telefonisch worden benaderd door personen die zich voordoen als bankmedewerkers. Ze wijzen de slachtoffers erop dat het geld op hun bankrekening(en) niet meer veilig zou zijn en zetten hen vervolgens onder druk om hun geld veilig te stellen (al dan niet met hulp). In werkelijkheid maken de slachtoffers het geld over naar een rekening die onder controle staat van de oplichters.

Omdat het aantal aangiften van bankhelpdeskfraude de afgelopen tijden flink is opgelopen en het feit dat dergelijke oplichtingszaken een grote impact hebben op de slachtoffers, werd besloten een districtelijk team op te richten dat juist deze zaken onderzoekt.

Veiligheidsgevoel

Esther, rechercheur van de districtsrecherche Leiden-Bollenstreek, coördineert het onderzoek en het team van in totaal 7 rechercheurs: “De impact op de slachtoffers is zo vreselijk groot. Mensen schamen zich dat ze, ondanks alle waarschuwingen, toch in de val zijn gelokt. Hun veiligheidsgevoel en vertrouwen in de mensheid wordt vreselijk aangetast. Soms zodanig dat het ons als recherche veel moeite kost om überhaupt met slachtoffers in contact te komen. Ze vertrouwen niemand meer, dus regelmatig leggen wij dan via hun kinderen contact.” Het team probeert de slachtoffers ervan te overtuigen dat het echt hun schuld niet is. Dit soort oplichters gaan gewiekst te werk en zitten gemiddeld tussen de een en vier uur met hun slachtoffers aan de telefoon. Ze nemen er dus de tijd voor om het vertrouwen van hun doelwit te winnen. Omdat in zaken bankhelpdeskfraude ook regelmatig een combinatie wordt gemaakt met de inzet van nepagenten, die zogenaamd de spullen komen halen om ze veilig te bewaren, worden ook deze aangiften door het team onderzocht.

Criminele carrière

Hoewel er al wat aanhoudingen zijn geweest van verdachten die zogenaamd van de bank waren en de pinpas komen ophalen, hoopt het team vooral het grotere plaatje in beeld te kunnen brengen en te achterhalen welke verdachten er achter deze netwerken zitten. “De verdachten die je in dit soort zaken ziet, zijn vaak nog jong, minderjarig soms zelf. Beinvloedbare jongeren of jongvolwassenen, soms licht verstandelijk beperkt. Ze gaan voor het snelle geld en denken totaal niet na over de impact van hun daden op de vaak oudere slachtoffers.” Voor het ophalen van een pinpas verdient een verdachten gemiddeld tussen de 100 en 200 euro. Het begint bij dit soort ‘eenvoudige’ criminaliteit, maar dat is een opmaat naar verdere doorgroei binnen de criminele wereld.

Flinke straffen

Inmiddels zijn er binnen het onderzoek, dat de naam Terra draagt, negen verdachten aangehouden, waarvan vier op heterdaad. “Maar er volgen er zeker nog meer”, voorspelt Esther. Er zijn veel contacten met andere eenheden omdat sommige verdachten soms al voorkomen in onderzoeken elders in het land. Zeker bankhelpdeskfraude is een zeer mobiele vorm van criminaliteit waarbij verdachten de grenzen van de verschillende politie-eenheden overgaan. Het team heeft tot nu toe 30 zaken zelf in onderzoek en heeft daarnaast 12 zaken overgedragen aan andere politie-eenheden waar bijvoorbeeld al een onderzoek liep tegen een bepaalde verdachte. Ook bij het OM wordt vanwege de impact op de slachtoffers stevig ingezet op deze verdachten. “Bij een cluster van 10 zaken die aan een verdachte gelinkt kunnen worden, kan deze zomaar een gevangenisstraf van 30 maanden tegemoet zien.” In de eerste helft van 2024 hield de districtsrecherche in een ander onderzoek al twee verdachten aan voor in totaal tien zaken van bankhelpdeskfraude. Zij werden beide veroordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf en het betalen van schadevergoeding aan de slachtoffers.

Kracht van herhaling

Voorlichting is een belangrijk instrument om bewustzijn en weerbaarheid te creëren bij burgers en bedrijven, om zodoende te voorkomen dat mensen slachtoffer worden. Er is dan ook al veel aandacht in de media geweest voor bankhelpdeskfraude. En niet zonder succes. “We beginnen de laatste maanden langzaamaan te merken dat het aantal geslaagde pogingen terugloopt, maar dat we wel heel veel meldingen krijgen van burgers waarbij oplichters geprobeerd hebben hun slag te slaan”, aldus Esther. “Dus dat is goed nieuws, want dat betekent dat mensen alerter zijn en er minder vaak in trappen, maar ons wel bellen omdat ze het niet vertrouwen.” De grootste voldoening voor het team zit m niet alleen in het aanhouden van verdachten. ‘Mensen zijn zo blij en dankbaar als we ze vertellen dat er een verdachte is aangehouden, dat maakt het het allemaal waard’, besluit zij tevreden.

Blijf alert!

Omdat een gewaarschuwd mens voortwee telt, nogmaals een herhaling van de belangrijkste tips om te voorkomen dat u slachtoffer wordt. Het meest belangrijke om te benadrukken is dat uw bank of de politie nooit aan de deur zal komen om uw pasjes of andere waardevolle spullen op te halen. Ook vraagt een bank of de politie nooit om uw pincode door te geven. Als iemand dus belt en daarom vraagt, hang dan direct op! Bent u ook telefonisch benaderd, bel dan de politie via 0900 – 8844. Komt er daadwerkelijk iemand aan de deur met een verdacht verhaal: ga hier niet op in en bel direct 112.

Waarschuw ouderen

Iedereen kan helpen om het oplichters zo lastig mogelijk te maken. Vertel uw ouders, grootouders of oudere buren dat er regelmatig babbeltrucs plaatsvinden. En dat het helemaal niet onbeleefd is om de verbinding te verbreken of onbekenden niet binnen te laten. Zeker niet als ze voelen dat er iets niet klopt. Adviseer ze om in dat geval ook direct de politie te bellen.

Preventietips

Op de website van de politie is een speciale themapagina gewijd aan babbeltrucs, hoe je deze kunt voorkomen en wat je moet doen wanneer je onverhoopt slachtoffer bent geworden. Hiermee wil de politie mensen alerter maken op de risico’s die kunnen leiden tot diefstal via babbeltrucs. Daarnaast staan op de pagina tips waarmee ouderen hun eigen veiligheid kunnen vergroten. De pagina is te vinden via deze link: https://www.politie.nl/onderwerpen/babbeltruc.html